Các bệnh về da đầu không chỉ gây ngứa ngáy, khó chịu mà còn có thể dẫn đến rụng tóc nghiêm trọng. Nếu kéo dài mà không được chăm sóc và điều trị đúng cách, tình trạng này có thể để lại những mảng tóc thưa hoặc hói vĩnh viễn. Vì vậy, việc nhận biết sớm và chăm sóc da đầu hiệu quả là cần thiết để giữ mái tóc dày, khỏe và đầy sức sống.
Mục lục
Các bệnh về da đầu phổ biến hiện nay
Da đầu là vùng da nhạy cảm và dễ chịu tác động từ môi trường, nội tiết cũng như thói quen chăm sóc tóc hằng ngày. Khi mất cân bằng, da đầu có thể xuất hiện nhiều vấn đề khác nhau, gây ngứa, bong vảy, rụng tóc hoặc viêm nhiễm. Dưới đây là những bệnh lý da đầu phổ biến hiện nay mà bạn nên biết để kịp thời nhận diện và chăm sóc đúng cách.
Rụng tóc
Rụng tóc là một trong những bệnh lý về da đầu phổ biến, có thể gặp ở cả nam và nữ, ở nhiều độ tuổi khác nhau. Đây là tình trạng tóc rụng nhiều bất thường, vượt quá mức rụng sinh lý thông thường (khoảng 50–100 sợi mỗi ngày), khiến mái tóc trở nên thưa, yếu và mất đi độ dày tự nhiên. Rụng tóc không chỉ ảnh hưởng đến ngoại hình mà còn tác động đáng kể đến tâm lý, khiến người bệnh mất tự tin, lo lắng và đôi khi căng thẳng kéo dài.
Nguyên nhân rụng tóc rất đa dạng, có thể bắt nguồn từ yếu tố bên trong cơ thể hoặc tác động bên ngoài môi trường. Thay đổi nội tiết tố là một trong những nguyên nhân thường gặp, đặc biệt ở phụ nữ sau sinh, trong giai đoạn mãn kinh hoặc ở những người mắc rối loạn hormone tuyến giáp. Ngoài ra, rụng tóc còn có thể liên quan đến yếu tố di truyền, các bệnh lý tự miễn khiến hệ miễn dịch tấn công nang tóc hoặc do tác dụng phụ của thuốc, hóa trị liệu. Một số trường hợp khác, tình trạng viêm da đầu, nấm, gàu, stress kéo dài hay chế độ dinh dưỡng kém cũng có thể góp phần làm suy yếu chân tóc và khiến tóc rụng nhiều hơn.
☛ Tham khảo thêm tại: Các cách trị rụng tóc tại nhà – bạn đã biết chưa?
Viêm nang tóc
Viêm nang tóc xảy ra khi vùng chân tóc bị viêm hoặc nhiễm trùng do vi khuẩn, vi nấm hay các yếu tố kích thích từ môi trường. Bệnh có thể xuất hiện ở bất kỳ khu vực nào có lông trên cơ thể, nhưng thường gặp nhất là ở da đầu, vùng râu, nách hoặc vùng kín. Khi bị viêm, quanh chân tóc thường xuất hiện những nốt sẩn đỏ, mụn nhỏ hoặc mụn mủ gây ngứa ngáy, đau rát, thậm chí châm chích khó chịu. Nếu tình trạng này kéo dài hoặc không được xử lý đúng cách, các nang tóc có thể bị tổn thương nặng, dẫn đến gãy rụng tóc, để lại sẹo hoặc rụng tóc vĩnh viễn.
Nguyên nhân gây viêm nang tóc rất đa dạng, trong đó phổ biến nhất là do tuyến bã nhờn hoạt động quá mức khiến dầu thừa, bụi bẩn và tế bào chết tích tụ, gây bít tắc nang lông tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn và vi nấm phát triển. Bên cạnh đó, việc đổ mồ hôi nhiều, đội mũ bảo hiểm kín trong thời gian dài, vệ sinh da đầu kém, hoặc sử dụng dầu gội chứa thành phần tẩy mạnh cũng có thể khiến da đầu bị kích ứng và dễ viêm nhiễm. Ngoài ra, ma sát khi cạo râu, cạo tóc, mặc quần áo bó sát hay hệ miễn dịch suy yếu cũng là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Thông thường, các trường hợp viêm nang tóc nhẹ có thể tự khỏi khi da đầu được giữ sạch và thông thoáng. Tuy nhiên, nếu bệnh tiến triển nặng, vùng viêm lan rộng, xuất hiện mụn mủ hoặc sưng đau, người bệnh có thể cần được thăm khám và điều trị y tế để kiểm soát nhiễm trùng, tránh biến chứng và ngăn ngừa rụng tóc vĩnh viễn.
Nấm da đầu
Nấm da đầu là một bệnh lý phổ biến xảy ra khi các loại nấm, thường gặp nhất là nấm dermatophyte hoặc Malassezia, phát triển quá mức trên da đầu. Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, thường gây ngứa ngáy, bong vảy trắng hoặc xám, đôi khi xuất hiện mụn mủ hoặc mảng hói nhỏ do tóc gãy sát da.
Nguyên nhân chủ yếu là do vệ sinh da đầu kém, tuyến bã nhờn hoạt động mạnh, môi trường ẩm ướt, hoặc lây nhiễm khi dùng chung lược, mũ, khăn với người mắc bệnh. Ngoài ra, việc gãi ngứa mạnh, sử dụng dầu gội không phù hợp hay sức đề kháng yếu cũng làm tăng nguy cơ nhiễm nấm.
Nấm da đầu tiến triển chậm nhưng dễ tái phát. Trường hợp nhẹ chỉ gây ngứa và bong vảy, nhưng nếu nặng có thể khiến tóc gãy rụng, để lại sẹo hoặc mảng hói vĩnh viễn, ảnh hưởng đến thẩm mỹ và sự tự tin của người mắc.
Viêm da đầu (viêm da tiết bã)
Viêm da đầu, hay còn gọi là viêm da tiết bã (viêm da bã nhờn), là một bệnh lý da đầu mạn tính khá phổ biến, đặc trưng bởi tình trạng đỏ da, bong vảy, nhờn dính và ngứa ngáy. Bệnh thường xuất hiện ở những vùng da có nhiều tuyến bã nhờn hoạt động mạnh như da đầu, mặt, ngực hoặc lưng. Khi mắc bệnh, da đầu thường có vảy trắng hoặc vàng nhờn, kèm cảm giác ngứa khó chịu, đôi khi có thể gây rụng tóc tạm thời nếu tình trạng viêm kéo dài.
Nguyên nhân của viêm da đầu liên quan đến sự phát triển quá mức của nấm Malassezia, một loại nấm men tự nhiên sống trên da, kết hợp với hoạt động mạnh của tuyến bã nhờn, căng thẳng thần kinh, thời tiết lạnh khô, thiếu ngủ, hoặc chế độ ăn nhiều dầu mỡ. Ngoài ra, những người có da đầu dầu, hệ miễn dịch yếu hoặc đang mắc các bệnh lý như Parkinson, HIV cũng có nguy cơ cao hơn.
Viêm da đầu không lây nhiễm nhưng có xu hướng tái phát theo chu kỳ, đặc biệt khi gặp stress hoặc thay đổi thời tiết. Dù không nguy hiểm đến sức khỏe, bệnh lại gây mất thẩm mỹ, ngứa rát và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người mắc.
Vẩy nến
Vảy nến là một bệnh da đầu mạn tính do rối loạn miễn dịch, khiến tế bào da tăng sinh quá nhanh so với bình thường. Thay vì mất khoảng 28–30 ngày để tái tạo, tế bào da ở người bị vảy nến có thể phát triển chỉ trong vài ngày, dẫn đến hiện tượng tích tụ tế bào chết tạo thành mảng da dày, bong tróc trắng bạc trên nền da đỏ. Bệnh có thể xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau nhưng da đầu là một trong những khu vực bị ảnh hưởng phổ biến nhất.
Nguyên nhân chính xác của vảy nến vẫn chưa được xác định hoàn toàn, tuy nhiên bệnh được cho là có liên quan đến yếu tố di truyền và rối loạn hệ miễn dịch, khiến cơ thể tấn công nhầm vào chính tế bào da của mình. Ngoài ra, các yếu tố kích hoạt như căng thẳng, thay đổi thời tiết, nhiễm trùng, dùng thuốc, hoặc tác động cơ học lên da đầu cũng có thể khiến bệnh bùng phát hoặc trở nên nghiêm trọng hơn.
Vảy nến không lây nhiễm nhưng thường diễn tiến mạn tính, dễ tái phát, gây ngứa ngáy, bong tróc và mất thẩm mỹ, ảnh hưởng nhiều đến tâm lý cũng như chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Điều trị bệnh lý về da đầu
Để điều trị các bệnh lý về da đầu hiệu quả, điều quan trọng nhất là không nên tự ý điều trị tại nhà mà cần đến bác sĩ da liễu để được thăm khám và chẩn đoán chính xác nguyên nhân. Mỗi bệnh lý như viêm nang tóc, nấm da đầu, viêm da tiết bã hay vảy nến đều có đặc điểm và mức độ khác nhau, nên nếu dùng sai thuốc hoặc áp dụng mẹo dân gian không phù hợp, tình trạng có thể trở nên nghiêm trọng hơn, gây viêm nhiễm lan rộng hoặc rụng tóc kéo dài.
Việc khám sớm và điều trị đúng cách sẽ giúp kiểm soát bệnh nhanh hơn, hạn chế biến chứng và ngăn tái phát. Bên cạnh đó, bạn cũng nên giữ da đầu luôn sạch, khô thoáng, ăn uống cân bằng và hạn chế căng thẳng để hỗ trợ phục hồi và ngăn ngừa tái phát.
Cách phòng ngừa, chăm sóc bệnh về da đầu
Để giữ cho da đầu luôn khỏe mạnh và giảm nguy cơ mắc các bệnh lý như rụng tóc, viêm nang tóc, nấm da đầu, viêm da tiết bã hay vảy nến, việc áp dụng các biện pháp chăm sóc và phòng ngừa hợp lý là rất quan trọng:
Dinh dưỡng đầy đủ và cân bằng
Một chế độ ăn giàu vitamin (A, C, D, E) và khoáng chất thiết yếu giúp củng cố hàng rào bảo vệ da đầu, cân bằng độ pH và hạn chế gàu, vảy trắng. Đồng thời, các dưỡng chất này hỗ trợ tái tạo tế bào và nuôi dưỡng nang tóc, giúp tóc chắc khỏe từ gốc.
☛ Đọc thêm: Ăn gì để ngăn rụng tóc? Top 10 thực phẩm chống rụng tóc
Hạn chế hóa chất gây hại
Các sản phẩm uốn, nhuộm, tẩy hay tạo kiểu chứa hóa chất mạnh có thể làm tổn thương cấu trúc da đầu, tăng nguy cơ viêm và rụng tóc. Nên hạn chế tối đa hoặc lựa chọn các sản phẩm an toàn, thiên nhiên, dịu nhẹ cho da đầu.
Uống đủ nước mỗi ngày
Cung cấp từ 2–2,5 lít nước mỗi ngày giúp duy trì độ ẩm tự nhiên cho da đầu, hỗ trợ quá trình tái tạo tế bào và giảm khô, ngứa hoặc bong tróc.
Bảo vệ da đầu khỏi môi trường
Khói bụi, ánh nắng mặt trời, phấn hoa hay lông động vật có thể kích thích viêm da đầu. Việc đội mũ, giữ vệ sinh sạch sẽ và hạn chế tiếp xúc trực tiếp với các tác nhân này sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.
Thói quen sinh hoạt lành mạnh
Giữ da đầu sạch sẽ bằng cách gội đầu đều đặn với sản phẩm phù hợp, tránh gãi hoặc chà xát quá mạnh. Kết hợp với chế độ nghỉ ngơi hợp lý, hạn chế stress và duy trì lối sống khoa học sẽ giúp da đầu luôn khỏe mạnh, phòng ngừa hiệu quả các bệnh lý thường gặp.
Lời kết
Trên đây là những thông tin cơ bản về các bệnh lý da đầu thường gặp. Hy vọng bài viết đã giúp bạn nhận biết sớm và có cách chăm sóc, phòng ngừa phù hợp để bảo vệ mái tóc và làn da đầu luôn khỏe mạnh.
