Gàu là gì? Cách phân biệt các loại gàu

Gàu là gì? Gàu là tình trạng các tế bào da chết trên da đầu bong ra, thường đổ xuống vai và quần áo. Mặc dù vảy gàu có thể trông giống nhau, nhưng chúng có thể do một số loại tình trạng da đầu gây ra. Biết loại gàu của bạn là chìa khóa để loại bỏ vảy và ngứa và cũng có thể giúp bạn thực hiện các bước để điều trị nguyên nhân cơ bản. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá các loại gàu khác nhau và những gì bạn có thể làm để điều trị hoặc ngăn ngừa da đầu bong tróc.

Cùng tìm hiểu gàu là gì?

Gàu là một tình trạng bệnh về da đầu thường gặp. Ở mỗi người, gàu có thể xuất hiện với những biểu hiện, hình dạng, màu sắc khác nhau. Gàu thì chia ra làm gàu ống và gàu mảng. Nói đơn giản gàu ống là vụn gàu li ti như hạt cát trắng, phủ đầy khắp ngọn tóc và thường rơi đầy ở 2 bên vai. Còn gàu mảng thường kết vẩy dầy bám trên da đầu và bong tróc thành từng mảng to trên phần ngọn tóc.

Gàu không phải là một bệnh lý gì nguy hiểm nhưng nó ảnh hưởng nhiều đến mức độ thẩm mỹ và có thể khiến cho bạn mất tự tin khi giao tiếp, khi hẹn hò. Bình thường, gàu không lây nhiễm từ người này sang người khác nhưng khi nấm gàu bị viêm nhiễm sẽ có khả năng lây lan rộng hơn trên bùng đầu của bạn và có thể lan cả xuống trán, vành tai.

Đọc thêm: Nguyên nhân gây ra gàu là gì?

Nguyên nhân gây ra gàu là gì?

Có rất nhiều nguyên nhân khiến bạn phải đối mặt với gàu trên tóc. Tuy nhiên, người ta chia làm 2 nguyên nhân chủ yếu như sau: Do bệnh lý  và Không do bệnh lý

Gàu không do bệnh lý

• Tuyến bã nhờn hoạt động mạnh: Tuyến bã nhờn hoạt động mạnh hơn so với bình thường, đặc biệt khi bước vào tuổi dậy thì. Tuyến bã nhờn có phạm vi hoạt động ở trên da đầu phía trước, mặt gây kích thích sự xuất hiện của gàu hình thành nên các mảng vảy trắng và mỏng gây cảm giác rất khó chịu.
• Dùng dầu gội không phù hợp: Phần lớn các loại dầu gội hiện nay được điều chế theo công thức hóa học. Tuy có tác dụng làm sạch sâu nhưng nếu sử dụng lâu dài vô tình loại bỏ hết lớp ceramide bảo vệ da đầu nên da đầu dễ bị nấm và vi khuẩn tấn công.
• Không gội đầu sạch sẽ: Thói quen lười gội đầu khiến dầu nhờn, bụi bẩn cùng với mồ hôi tích tụ lâu trên da đầu gây bít lỗ nang lông và cản trở quá trình hô hấp của da đầu.
• Để tóc ướt khi đi ngủ: Đây là thói quen xấu gây ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe. Bên cạnh đó, da đầu luôn trong tình trạng ẩm ướt dễ sinh gàu và gây nấm da đầu.
• Đội mũ bảo hiểm bẩn: Bạn thường xuyên phải sử dụng mũ bảo hiểm mỗi khi ra ngoài. Tuy nhiên, bạn có thực sự vệ sinh chúng sạch sẽ. Bụi bẩn, vi khuẩn, mồ hôi tích tụ lâu ngày trên mũ là nguyên nhân khiến da đầu nhanh bẩn và tạo điều kiện cho gàu xuất hiện. Đây cũng chính là lý do khiến trán bạn nổi mụn mỗi ngày.
• Nhuộm tóc nhiều lần: Nhuộm tóc nhiều lần khiến tóc thường xuyên phải tiếp xúc với hóa chất trong thời gian ngắn gây hư tổn, gãy rụng.

Gàu do bệnh lý

Một số bệnh lý có thể gây ra các triệu chứng trên da đầu, điển hình là gàu. Dưới đây là một số bệnh lý khiến bạn phải đối mặt với gàu.

• Bệnh vảy nến: Khi bị vảy nến da đầu khiến phần da đầu bị bong tróc khiến người bệnh cảm thấy rất tự ti mỗi khi giao tiếp. Thậm chí có trường hợp vết vảy nến tồn tại lâu trên da đầu, thậm chí suốt đời.
• Nấm da đầu: Đây là bệnh lý về da đầu mà khá nhiều người gặp phải. Khi gặp điều kiện thuận lợi, một số chủng nấm sinh sôi, phát triển và gây bệnh. Nấm phát triển được nhờ vào chất sừng có trên bề mặt da, móng và tóc gây tổn thương da đầu và xuất hiện gàu.
• Viêm da tiếp xúc: Khi có sự kích ứng từ các sản phẩm chăm sóc da, tóc do thành phần không phù hợp với cơ địa khiến da đầu bị tiết dịch, nổi mụn nước, mụn mủ, bong vảy trên da đầu.
• Viêm da: Thường xảy ra ở trẻ nhỏ dưới 2 tuổi với các dấu hiệu như vảy dày màu vàng, ẩm ướt, đóng thành các mảng lớn hay còn gọi là cứt trâu. Ở người lớn, tình trạng này xảy ra tương tự, các vảy bong dày, có màu trắng hoặc hơi ngả vàng có thể khô hoặc ẩm ướt.

Cách phân biệt các loại gàu

Có một số loại gàu, mỗi loại có một nguyên nhân riêng. Một số loại có thể được điều trị dễ dàng bằng cách thay đổi thói quen chăm sóc tóc của bạn hoặc với các liệu pháp trị gàu tại nhà . Các loại gàu khác có thể cần dùng thuốc theo toa. Chúng ta hãy xem xét kỹ hơn các loại gàu và nguyên nhân cơ bản của mỗi loại.

Gàu khô

Đây là một loại gàu phổ biến. Nó có xu hướng xảy ra thường xuyên hơn vào những tháng mùa đông vì thời tiết lạnh và hệ thống sưởi trong nhà có thể làm khô da của bạn, bao gồm cả da trên da đầu của bạn. Hoặc bạn có thói quen gội đầu bằng nước nóng thường xuyên cũng có thể dẫn đến da khô gàu.

Da đầu quá khô có thể bị kích ứng và bong tróc tế bào da. Da khô bong vảy gàu nhỏ và có màu trắng. Da đầu của bạn có thể cảm thấy ngứa, nhưng không quá mức. Nếu tình trạng ngứa ngáy trở nên nghiêm trọng, bạn có thể mắc phải tình trạng da nghiêm trọng hơn cần đến sự chăm sóc của chuyên gia y tế.

Triệu chứng: Cảm giác đau thắt trên da đầu của bạn và có những vảy gàu trắng xuất hiện nhiều trên tóc và da đầu. Để giúp ngăn ngừa gàu da khô, hãy sử dụng dầu gội dưỡng ẩm. Các biện pháp khắc phục tại nhà, chẳng hạn như mát-xa da đầu bằng dầu dừa, cũng có thể giúp giảm ngứa và ngăn da đầu của bạn bị khô.

Xem thêm: Phân biệt da đầu gàu và da đầu khô?

Gàu dầu

Ngay bên dưới bề mặt da của bạn là các tuyến sản xuất bã nhờn, chất nhờn giúp giữ ẩm và bảo vệ làn da của bạn. Khi các tuyến bã nhờn này tiết ra quá nhiều bã nhờn, nó có thể khiến da đầu trở nên bết dầu. Ngoài ra, dầu thừa có thể kết lại với nhau, gây kích ứng da đầu và gây ra gàu. Các vảy gàu trên da dầu có xu hướng lớn hơn gàu ở da khô. Các vảy có thể trông màu vàng hơn màu trắng và cũng có thể chảy dầu hơn.

Triệu chứng: Các mảng màu vàng trên da đầu, vảy gàu vàng lớn, ngứa, tóc nhờn. Gội đầu thường xuyên và sử dụng dầu gội trị gàu với axit salicylic có thể giúp kiểm soát gàu trên da dầu.

Gàu liên quan đến nấm

Một loại nấm phổ biến được gọi là Malassezia được tìm thấy trên làn da của mỗi con người. Ở một số người, nó có thể gây ra phản ứng viêm gây ra gàu hoặc các bệnh khác, chẳng hạn như bệnh chàm. Nó cũng rất dễ lây và có thể lây lan qua các vật dụng như lược, khăn tắm hoặc mũ với một người bị nhiễm bệnh.

Triệu chứng: Gàu trắng hoặc vàng, ngứa.

Gàu ống là gì?

Gàu ống (hay còn gọi là chàm ống) là một loại bệnh lý da đầu, trong đó da đầu bị viêm và xuất hiện các vảy trắng hoặc vàng trên da đầu, tương tự như gàu. Tuy nhiên, điểm khác biệt giữa gàu và gàu ống là các vảy của gàu ống có hình trụ, dài và thưa hơn so với các vảy của gàu.

Gàu ống có thể là do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm di truyền, tác động của tình trạng stress, tình trạng sức khỏe yếu, hoặc do một số bệnh lý khác như bệnh tự miễn, nấm da hay một số bệnh lý khác liên quan đến tuyến bã nhờn.

Để chữa trị gàu ống, bạn nên sử dụng các sản phẩm chăm sóc tóc đặc biệt như dầu gội trị gàu và theo chỉ định của bác sĩ. Đồng thời, có thể kiểm soát bệnh bằng cách giảm stress, chăm sóc sức khỏe và dinh dưỡng tốt, và tạo ra môi trường lành mạnh cho da đầu.

Gàu liên quan đến bệnh

Một số tình trạng da phổ biến, bao gồm bệnh vẩy nến, chàm và viêm da tiết bã, có thể ảnh hưởng đến da đầu của bạn và gây ra gàu.

Viêm da tiết bã: Viêm da tiết bã thường xảy ra với những người có da đầu nhờn. Đây là một dạng nặng của gàu da dầu. Ngoài vảy, tình trạng da đầu phổ biến này có thể gây ra các mảng vảy đỏ và ngứa.

Bệnh chàm: Còn được gọi là viêm da dị ứng, bệnh chàm đặc trưng bởi các mảng da bong tróc, ngứa và đôi khi phát ban đỏ. Khi xuất hiện trên da đầu, tình trạng viêm này có thể gây ra các vảy thường lớn hơn vảy gàu ở da khô. Bạn cũng có thể nhận thấy da đầu bị kích ứng đỏ.

Bệnh vẩy nến: Bệnh vẩy nến được cho là một tình trạng tự miễn dịch, trong đó các tế bào da phát triển quá nhanh, gây ra các mảng dày và có vảy trên da. Theo Tổ chức Bệnh vẩy nến Quốc gia, khoảng 50 phần trăm những người bị bệnh vẩy nến cũng bị bệnh vẩy nến da đầu. Bệnh vảy nến da đầu có thể xuất hiện dưới dạng vảy phấn mịn, có ánh bạc. Nó cũng có thể xuất hiện dưới dạng các mảng da nổi lên, bị viêm, có vảy được bao phủ bởi một lớp tế bào da chết màu trắng bạc.

☛Tham khảo: Các loại bệnh thường gặp về da đầu

Bạn có thể làm gì để điều trị hoặc ngăn ngừa gàu?

Các chiến lược điều trị và ngăn ngừa gàu có thể được chia thành ba loại:

• Dầu gội đầu trị gàu
• Thay đổi lối sống
• Chăm sóc tóc

Dầu gội trị gàu

Đối với một số người, sử dụng dầu gội đầu trị gàu là đủ để điều trị và ngăn ngừa bong tróc da đầu. Điều quan trọng là phải đọc kỹ hướng dẫn – một số loại dầu gội được sử dụng hàng ngày, trong khi những loại khác nên được sử dụng ít thường xuyên hơn.

Nếu một loại dầu gội đầu không hiệu quả hoặc mất tác dụng theo thời gian, hãy thử loại khác. Nếu dầu gội đầu gây ra các phản ứng phụ – chẳng hạn như mẩn đỏ và kích ứng, hoặc phát ban – hãy ngừng sử dụng ngay và trao đổi với chuyên gia y tế.

Dầu gội không kê đơn (OTC) có chứa các loại thành phần sau có thể giúp giảm hoặc ngăn ngừa bong da:

• Kẽm pyrithione: Giúp tiêu diệt vi khuẩn và nấm trên da đầu. Dầu gội có thành phần này, còn được gọi là kẽm pyrithione, thích hợp cho hầu hết các loại tóc.
• Nhựa than: Làm chậm quá trình chết của tế bào da trên da đầu. Những loại dầu gội này có thể làm đổi màu tóc sáng màu.
• Axit salicylic: Điều trị lượng dầu thừa trên da đầu. Nhiều loại dầu gội có thành phần này có thể được sử dụng hàng ngày, trong khi những loại khác được khuyến khích sử dụng từ 2 đến 3 lần một tuần.
• Selenium sulfide: Chống nấm trên da đầu. Thành phần này có thể khiến tóc đổi màu nếu bạn không xả tóc kỹ sau khi gội.
• Ketoconazole: Cũng chống lại nấm, và loại dầu gội đầu này có sẵn OTC và theo đơn thuốc.

Xem thêm bài viết: Dầu gội trị gàu hiệu quả nhất

Thay đổi lối sống

Một lối sống lành mạnh cũng có thể có lợi cho sức khỏe da đầu của bạn theo một số cách. Đặc biệt, hãy cố gắng:

• Kiểm soát căng thẳng của bạn, vì mức độ căng thẳng cao có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch của bạn và làm trầm trọng thêm các tình trạng da nhất định, như viêm da tiết bã nhờn, bệnh chàm và bệnh vẩy nến.
• Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh bao gồm nhiều axit béo omega-3, kẽm, vitamin B và men vi sinh.

Chăm sóc tóc

Nếu bạn dễ bị gàu, bạn có thể cần thực hiện một số thay đổi đối với thói quen chăm sóc tóc và các sản phẩm bạn sử dụng. Hãy xem xét các chiến lược sau:

• Hạn chế các sản phẩm tạo mẫu tóc, bao gồm cả thuốc nhuộm tóc, có thể gây kích ứng da của bạn hoặc để lại dầu và hóa chất trên da đầu có thể làm tăng nguy cơ phát triển gàu.
• Tránh nước nóng . Thay vào đó, hãy dùng nước ấm để gội đầu.
• Gội đầu thường xuyên bằng dầu gội dịu nhẹ hoặc dầu gội có chứa các thành phần trị gàu và nhớ gội sạch.

☛Xem bài viết: Cách sử dụng dầu dừa cho tóc nhanh dài

Khi nào đến gặp bác sĩ

Một trường hợp gàu nhẹ thường không cần sự đánh giá và điều trị của bác sĩ. Tuy nhiên, có một số tình huống yêu cầu các loại dầu gội có độ mạnh theo toa hoặc các loại thuốc khác. Nếu bạn nhận thấy những thay đổi trên da đầu nghiêm trọng hơn hoặc không biến mất với các liệu pháp tự chăm sóc, hãy đến gặp nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe hoặc bác sĩ da liễu của bạn.

Một số triệu chứng có thể là dấu hiệu của tình trạng cần điều trị y tế bao gồm:

• Mẩn đỏ hoặc kích ứng liên tục
• Phát ban không biến mất
• Lan rộng liên tục
• Cực kỳ ngứa
• Vảy không sạch với dầu gội OTC

Nếu bạn có một tình trạng da như bệnh vẩy nến hoặc bệnh chàm ảnh hưởng đến một bộ phận của cơ thể và bạn cũng bị gàu, hãy cho bác sĩ biết. Cùng với bác sĩ hoặc nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe, bạn có thể xác định liệu trình điều trị gàu tốt nhất cho mình.

Điểm mấu chốt

Mặc dù vảy gàu thường trông giống nhau nhưng chúng có thể do các loại tình trạng da đầu khác nhau gây ra. Chú ý kỹ đến sự xuất hiện của vảy, tình trạng da và tóc của bạn, và các triệu chứng có thể xảy ra khác có thể giúp bạn tìm ra loại gàu mà bạn mắc phải.

Gàu thường có thể được điều trị bằng dầu gội trị gàu OTC cũng như thay đổi thói quen chăm sóc tóc của bạn. Trong một số trường hợp, các loại dầu gội theo toa có thể cần thiết để giúp loại bỏ những mảng vảy khó chịu đó. Như vậy qua bài chia sẻ trên, chuyên mục đã giúp bạn trả lời câu hỏi gàu là gì và cách phân biệt các loại gàu.

Thông tin bài viết hữu ích: Làm sao để trị hết gàu?[